به گزارش"انجمن آرپی و اشتارگارت ایران - تی یلم"به نقل از خراسان،متخصصان پژوهشگاه رويان موفق به توليد سلول هاي رنگدانه دار بينايي انسان با استفاده از سلول هاي بنيادي و پيوند موفق آن ها در مرحله آزمايش هاي حيواني براي رفع مشکلات شبکيه شدند.اين سلول ها قابل پيوند به چشم مبتلايان به مشکلات شبکيه و عارضه دیستروفي ماکولا براي بازگرداندن بينايي است اما متاسفانه به دليل مشکلات مالي و کمبود بودجه،اين تحقيقات هنوز وارد مرحله آزمايش هاي انساني نشده است.اين تحقيقات اکنون در مرحله آزمايش هاي باليني است که پس از اتمام ۳ دوره اين آزمايش ها و اطمينان از بي خطر بودن،مي توان اين روش جديد درماني را براي بيماران در سطح گسترده به کار گرفت.مسئول گروه چشم پژوهشگاه رويان اظهار داشت:مشکلي که در حال حاضر در رويان با آن مواجه هستيم،مشکل مالي است و اگر امکانات لازم را در اختيار داشته باشيم،آزمايش هاي انساني را آغاز مي کنيم و در صورت حمايت مالي خيران و دولت،مي توانيم با همکاري يک بيمارستان تخصصي چشم مطالعات انساني را آغاز کنيم زيرا سلول درماني در يک بيمارستان معمولي قابل انجام نيست و بايد اتاق هاي اختصاصي کشت سلول را در کنار بيمارستان داشته باشيم.ليلا ستاريان در ادامه تصريح کرد:تا به حال در دنيا،براي اين گروه از بيماران دچار مشکلات شبکيه،درماني وجود نداشته است،در اين زمينه تنها چند کشور در دنيا روي سلول هاي بنيادي تحقيق و مطالعه مي کنند که نتايج مطالعات آن ها به مرحله آزمايش هاي باليني رسيده و موفق شده اند با پيوند اين سلول ها،بينايي را در ۱۲ بيمار بهبود ببخشند.ايران نيز همگام با کشورهاي پيشرفته جهان،با استفاده از سلول هاي بنيادي موفق به توليد سلول هاي اپي تليوم رنگدانه دار بينايي شده است.اين سلول هاي بسيار مهم در چشم در نتيجه ابتلا به چند بيماري دچار نقص مي شوند و هنگامي که در عملکرد اين سلول ها اختلال ايجاد مي شود،ابتدا فرد دچار کم بينايي و سپس نابينا مي شود.وي ادامه داد:درصد بسيار زيادي از افراد جامعه به بيماري دسيتروفي ماکولار مبتلا مي شوند.بسياري از افراد از سن کودکي و نوجواني و برخي نيز در سنين بالاي ۵۰ سال به اين بيماري مبتلا و در نهايت همگي نابينا مي شوند.بيماري هاي بسياري موجب دسيتروفي سلول هاي ماکولار چشم مي شود که مهم ترين آن ها «اشتارگارت» در کودکان و نوجوانان و «دژنراسيون ماکولار» وابسته به سن در ميانسالان است.وي تصريح کرد: تا به حال در دنيا هيچ درماني براي اين ۲ بيماري ارائه نشده و درمان هايي مانند تجويز دارو يا انجام جراحي تنها درمان هاي نگهدارنده است و در نهايت فرد کم بينا و کم بيناتر و در نهايت نابينا مي شود.در حال حاضر سازمان غذا و داروي آمريکا (FDA) اجازه استفاده از سلول هاي تمايز يافته از سلول هاي بنيادي جنيني را براي درمان اين بيماران صادر کرده است.ما نيز مطالعه در اين حوزه را از سال ها پيش شروع کرده و موفق به تمايز سلول هاي بنيادي جنيني از سلول هاي رنگدانه دار بينايي شده ايم.خوشبختانه در اين راه موفق شديم سلول هايي را به دست بياوريم که به سلول هاي رنگدانه دار بينايي انسان سالم کاملا شبيه هستند.حال اين سلول ها قابليت پيوند شدن در انسان را دارد.همان گونه که نتايج پيوند اين سلول ها در ۱۲ بيمار در چند کشور دنيا نشان داده است،اين بيماران بهبود بينايي داشته اند و ما نيز اين سلول ها را در اختيار داريم و با انجام آزمايش هاي حيواني و کسب موفقيت،هم اکنون اين آمادگي در پژوهشگاه رويان براي انجام پيوند اين سلول ها در انسان ها وجود دارد.وي افزود:مراحل آزمايش هاي حيواني اين سلول ها در حيوانات موفقيت آميز بوده واکنون در صدد ورود به مرحله کلينيکي استفاده از اين سلول ها در بيماران هستيم که شامل ۳ مرحله کارآزمايي باليني است.بدين صورت که ابتدا آزمايش ها را با ۵ تا ۱۵ بيمار شروع مي کنيم.در مرحله بعد تعداد بيماران را افزايش مي دهيم و در مرحله سوم نيز افراد بيشتري را انتخاب مي کنيم.اگر در نتايج آزمايش هاي هر ۳ مرحله عارضه اي مشاهده نشود،مي توان گفت که واقعا اين سلول ها کاربرد درماني دارد و در آن زمان مي توان به صورت وسيع از آن ها براي درمان بهره گرفت.

فلوشيپ پژوهشگاه رويان تصريح کرد:متاسفانه مشکلي که در حال حاضر در رويان با آن مواجه هستيم،مشکل مالي است و اگر امکانات لازم را در اختيار داشته باشيم مطالعات آزمايش هاي انساني را شروع مي کنيم.وي با تاکيد بر اين که نتايج مرحله حيواني آزمايش هاي ما نشان داد ۹۰ تا ۱۰۰ درصد اين سلول ها قابل پيوند در انسان است، اظهار داشت:پيوند اين سلول ها باعث مي شود که بينايي بيماران به صورت نسبي برگردد.به عنوان مثال بيماري که قادر به تشخيص انگشتان دست خود نيست،پس از پيوند اين سلول ها مي تواند انگشتان دست خود را بشمارد.وي افزود: درمان مبتلايان به دسيتروفي ماکولار بسته به سن بيماران و شدت و زمان شروع بيماري متفاوت است.وي درباره نحوه استخراج سلول هاي بنيادي و پيوند آن ها به چشم بيماران گفت:سلول هاي رنگدانه دار بينايي را مي توان هم از سلول هاي بنيادي جنيني انسان و هم سلول هاي پوست خود بيمار تهيه کرد.اما از آن جا که بيشتر مبتلايان به اين بيماري زمينه هاي ژنتيکي دارند بنابراين اگر از پوست خود بيمار استفاده و سلول رنگدانه دار بينايي را توليد کنيم باز هم سلولي که توليد مي شود همان نقص ژنتيکي را دارد.بنابراين بهتر است از سلول هاي بنيادي جنيني براي توليد سلول هاي رنگدانه دار بينايي استفاده کنيم.سپس اين سلول ها را با سلول هاي بيماري که براي درمان مراجعه مي کند تطابق مي دهيم و اگر خصوصيات ژنتيکي اين ۲ فرد شبيه هم بود،مي توان اين پيوند را انجام داد.

فرآيند کار هم بدين صورت است که ابتدا سلول هاي بنيادي جنيني را تهيه مي کنيم،سپس آن ها را در اتاق مخصوص کشت که اتاق تميز ناميده مي شود،کشت مي دهيم و آن ها را با يکسري مواد خاص به سمت توليد سلول هاي رنگدانه دار بينايي هدايت مي کنيم.اين سلول ها پس از گذشت ۶۰ روز به سلول هاي موردنظر تبديل مي شود و آماده پيوند در انسان است.براي انجام پيوند هم متخصصان چشم پزشک،سلول ها را به صورت لايه اي و ورقه اي به پشت شبکيه چشم پيوند مي زنند.زمان عمل اين پيوند يک تا ۲ ساعت است.بيمار تا چند روز تحت نظر و پس از آن معاينات هفتگي و ماهانه انجام مي شود و وضعيت بينايي يک سال تحت نظر قرار مي گيرد.اين سلول ها جايگزين سلول هاي از دست رفته شبکيه چشم براي برقراري ارتباط با سلول هاي گيرنده نور مي شود.هنگامي هم که اين ارتباط برقرار شود،اين سلول ها از سلول هاي گيرنده نور محافظت مي کنند و مانع نابودي آن ها مي شوند بدين ترتيب از نابينايي فرد جلوگيري مي شود.